Μια έκθεση εμπειρογνωμόνων για το κουρδικό ζήτημα δεν μπορεί να αγνοεί τη Συνθήκη της Λωζάνης. Ο Κούρδος πολιτικός Kenan Ayaz εφιστά την προσοχή σε αυτό και σε άλλα κενά στη δίκη του PKK ενώπιον του Ανώτατου Περιφερειακού Δικαστηρίου του Αμβούργου.
Η δίκη κατά του Κούρδου πολιτικού Kenan Ayaz ενώπιον του Ανώτατου Περιφερειακού Δικαστηρίου του Αμβούργου συνεχίστηκε τη Δευτέρα με το δεύτερο μέρος της αγόρευσης του κατηγορουμένου σχετικά με την πραγματογνωμοσύνη του πραγματογνώμονα Dr. Günter Seufert. Επισημάνθηκαν ανεπαρκώς εξετασθέντα γεγονότα και διορθώθηκαν εσφαλμένες δηλώσεις, μερικές από τις οποίες παρουσιάζονται εδώ ενδεικτικά:
Συνθήκη της Λωζάνης ως στοιχειώδες στοιχείο του κουρδικού ζητήματος
Στη δήλωσή του, ο Kenan Ayaz επισήμανε τα κενά και τις εσφαλμένες δηλώσεις του πραγματογνώμονα Dr. Seufert και τις διόρθωσε. Ο προεδρεύων δικαστής Wende-Spors προφανώς δεν μπορούσε και δεν ήθελε να αποδεχθεί την αναγκαιότητα των ιστορικοπολιτικών εξηγήσεων και κατηγοριοποιήσεων και διέκοψε τον κατηγορούμενο και πάλι αρκετές φορές.
Ο Ayaz επέκρινε το γεγονός ότι ο πραγματογνώμονας ανέφερε τη Συνθήκη της Λωζάνης μόνο σε μία πρόταση στην πραγματογνωμοσύνη του. Είπε ότι η συνθήκη αυτή είχε εξαιρετική σημασία στην πολιτική διώξεων και εξόντωσης των Κούρδων, διότι «αφενός η συνθήκη αυτή προετοίμασε το έδαφος για την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας και αφετέρου δρομολόγησε τη διαδικασία της γενοκτονίας κατά των Κούρδων, καθώς περιελάμβανε την άρνησή τους».
Με την υπογραφή της συνθήκης στις 24 Ιουλίου 1923 στη Λωζάνη από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία και την Τουρκία, μεταξύ άλλων, η κυβέρνηση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης αναγνωρίστηκε de facto επίσημα από τα νικηφόρα κράτη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου – τρεις μήνες αργότερα ιδρύθηκε η Δημοκρατία της Τουρκίας. Συμφωνήθηκε επίσης ότι το Κουρδιστάν θα μοιραζόταν μεταξύ των τεσσάρων κρατών της Τουρκίας, της Συρίας, του Ιράκ και του Ιράν. Σύμφωνα με τον Ayaz, τα κράτη που υπέγραψαν το Σύμφωνο κατέστησαν τους εαυτούς τους «συνένοχους στη γενοκτονία των Κούρδων», η οποία συνεχίζεται ακόμη.
Επεσήμανε επίσης ότι η συνθήκη αυτή δεν προέκυψε από το πουθενά, όπως θα μπορούσε να υποθέσει κανείς από τη σύντομη αναφορά του Dr. Seufert. Αντίθετα, «προηγήθηκε μια μακρά διαδικασία πολιτικών και στρατιωτικών διαφορών».
Ιδιαίτερη σημασία εδώ έχει ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και, με τη λήξη του, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας καθώς και η αντίσταση του κεμαλικού κινήματος κατά των συμμαχικών δυνάμεων κατοχής. Η αντίσταση αυτή τροφοδοτήθηκε κυρίως από τον οθωμανικό στρατό στο Κουρδιστάν και την υποστήριξη των Κούρδων. Είναι κατανοητό ότι ο Μουσταφά Κεμάλ, ο μετέπειτα ιδρυτής της Τουρκικής Δημοκρατίας, ήθελε να διατηρήσει αυτή την υποστήριξη. Ως εκ τούτου, φαίνεται προφανές ότι οι Κούρδοι βουλευτές εκπροσωπήθηκαν στην Εθνοσυνέλευση και ότι στους Κούρδους παραχωρήθηκε «αυτονομία» στο πρώτο σύνταγμά της το 1921.
Το γεγονός ότι οι Κούρδοι αποτελούσαν βασικό παράγοντα είναι επίσης σαφές από το γεγονός ότι η αντιπροσωπεία της Άγκυρας που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις στη Λωζάνη θεωρούσε τον εαυτό της ως «κοινή αντιπροσωπεία Τούρκων και Κούρδων». Ωστόσο, η τουρκική πλευρά της αντιπροσωπείας επικράτησε τελικά και «η ύπαρξη και το πολιτικό καθεστώς των Κούρδων αναιρέθηκε» με τη μη αναφορά τους στη Συνθήκη της Λωζάνης. Οι Κούρδοι είχαν προφανώς κάνει το καθήκον τους, δεν χρειάζονταν πλέον. Η Δημοκρατία της Τουρκίας που ανακηρύχθηκε στις 29 Οκτωβρίου 1923 δεν βασιζόταν στην πολυφωνία, αλλά στην ενότητα. Αυτό αποτυπώθηκε και στο δεύτερο σύνταγμα του 1924, στο οποίο διαγράφηκαν όλα τα χωρία που αφορούσαν τα δικαιώματα των Κούρδων.
Ασκώντας κριτική στον εμπειρογνώμονα, ο Kenan Ayaz δήλωσε: «Ακόμη και μετά από εκατό χρόνια, η συνθήκη αυτή, η οποία συνεπάγεται την εξόντωση του κουρδικού λαού με τη μη αναγνώριση της ύπαρξής του και συνεπώς των πολιτικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων του, πρέπει να αποτελεί στοιχειώδες στοιχείο κάθε ακαδημαϊκής αντιμετώπισης του κουρδικού ζητήματος. Από πολιτική άποψη, τα τότε υπογράφοντα κράτη μπορούν να μην ασχοληθούν με αυτό το ζήτημα, αλλά ούτε και οποιοσδήποτε ειδικός».
Μια σύγχρονη και προοδευτική δημοκρατία;
Η αντίσταση των Κούρδων στις αφομοιωτικές και γενοκτονικές πολιτικές και το αίτημά τους για τα δικαιώματα ισότητας και ελευθερίας που τους είχαν υποσχεθεί στον Πόλεμο της Εθνικής Απελευθέρωσης αντιμετωπίστηκε με βία. Ο Κουρδισμός και ο πολιτισμός του επρόκειτο να καταστραφούν, οι Κούρδοι να εξαναγκαστούν σε φυγή, να εκμεταλλευτούν οικονομικά και να λεηλατηθούν οι πόροι του Κουρδιστάν. Οι κουρδικές εξεγέρσεις μεταξύ 1925 και 1940 χαρακτηρίστηκαν και χαρακτηρίζονται στην Τουρκία ως οπισθοδρομικές και εναντίον της Δημοκρατίας – τελικά για να νομιμοποιηθεί η καταστολή τους. Ο εμπειρογνώμονας ακολούθησε αυτό το μοτίβο επιχειρηματολογίας και στα σχόλιά του για την εξέγερση του 1925 υπό την ηγεσία του Σεΐχη Σαΐντ. Για να το εκθέσει αυτό, ο Kenan Ayaz παραθέτει ένα απόσπασμα από τον τότε αρχηγό του τουρκικού γενικού επιτελείου İsmet İnönü, ο οποίος διέταξε την καταστολή της εξέγερσης: «Παρουσιάστε αυτό το κίνημα στην Ευρώπη και τον έξω κόσμο ως ένα αντιδραστικό, φανατικό, θρησκευτικό κίνημα, ώστε να μην το αντιληφθούν ως εθνικό κουρδικό κίνημα».
Για τον Kenan Ayaz, προέκυψε το ερώτημα πώς ο εμπειρογνώμονας θα μπορούσε να περιγράψει μια τέτοια δημοκρατία ως «πολύ σύγχρονη και προοδευτική». Εξάλλου, η δημοκρατία αυτή ήταν επίσης υπεύθυνη για τη γενοκτονία των Αρμενίων, των Ασσυρίων και των Ελλήνων. Και παρόλο που οι κυβερνήσεις έχουν αλλάξει και έχουν γίνει στρατιωτικά πραξικοπήματα τα τελευταία εκατό χρόνια, η «κύρια ιδεολογία και στρατηγική της Τουρκικής Δημοκρατίας» δεν έχει αλλάξει, σύμφωνα με τον Ayaz:
«Η Τουρκία έχει γίνει ένα στρατιωτικοποιημένο κράτος, του οποίου ο όχλος διαμορφώνεται από ρατσιστικές εθνικιστικές αυταπάτες και το οποίο ρίχνει βόμβες στα κουρδικά εδάφη κάθε δεύτερη μέρα». Ο κατηγορούμενος κατέληξε επομένως στο συμπέρασμα ότι μια τέτοια πολιτική δεν μπορεί να χαρακτηριστεί δημοκρατική. Όχι μόνο επειδή το τουρκικό κράτος προσπαθεί να «αντικαταστήσει τη Συνθήκη της Λωζάνης με τη Συνθήκη του ΝΑΤΟ και να συνεχίσει τη γενοκτονία κατά των Κούρδων στο δεύτερο αιώνα στη βάση αυτή».
Το σύστημα της χωροφυλακής ως αποδεδειγμένο μέσο διαίρεσης
Ο Ayaz επέκρινε περαιτέρω τον εμπειρογνώμονα Dr. Seufert επειδή έδωσε την εντύπωση ότι οι χωροφύλακες αναπτύχθηκαν για πρώτη φορά από το τουρκικό κράτος στην αρχή του ένοπλου αγώνα του PKK το 1984. Αλλά το «σύστημα των χωροφυλάκων δεν είναι καινούργιο στην κουρδική κοινωνία», τόνισε ο κατηγορούμενος. Η ίδια μέθοδος είχε εφαρμοστεί στις αρμενοκουρδικές και κουρδοσυριακές σχέσεις από τη δεκαετία του 1870. Ο στόχος ήταν να μπει σφήνα μεταξύ αυτών των πληθυσμιακών ομάδων, προκειμένου να καθιερωθεί μια πολιτική «διαίρει και βασίλευε». Για παράδειγμα, στις αρχές της δεκαετίας του 1890, δημιουργήθηκαν τα «συντάγματα Hamidiye», τα οποία μπορούν να θεωρηθούν ως μια πρώιμη μορφή του συστήματος χωροφυλακής. Μέσα σε αυτά τα συντάγματα, τόσο οι Νεότουρκοι όσο και οι Κούρδοι φεουδάρχες ήταν υπεύθυνοι για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Ωστόσο, αναπτύχθηκαν επίσης εναντίον του αναδυόμενου κουρδικού εθνικού κινήματος. Ως αποτέλεσμα, το «κουρδικό εθνικό δημοκρατικό κίνημα που θα μπορούσε να αναπτυχθεί […] υπέστη σοβαρό πλήγμα. Επιπλέον, οι φυλές έγιναν εχθροί μέσω των μεταξύ τους σχέσεων. […] Στην κουρδική κοινωνία, οι χωροφύλακες αντιπροσωπεύουν τους συνεργαζόμενους και προδομένους Κούρδους. Το ΡΚΚ, από την άλλη πλευρά, είναι ένα κίνημα εξέγερσης, αγώνα και απελευθερωτικού πολέμου του κουρδικού λαού ενάντια στην άρνηση, τη σφαγή και τη γενοκτονία».
Ο Kenan Ayaz θα ολοκληρώσει την κριτική του στην πραγματογνωμοσύνη του Dr Seufert στην επόμενη δικάσιμο στις 11 Μαρτίου.
Έλεγχος ταυτότητας για τους επισκέπτες της δίκης
Λόγω δικαστικής εντολής, οι ταυτότητες των επισκεπτών αντιγράφονται επί του παρόντος. Ο λόγος είναι ότι ο προεδρεύων δικαστής δεν ανέχεται εύκολα την αλληλεγγύη που εκφράζεται προς τον κατηγορούμενο μέσω χειροκροτημάτων.
Οι περαιτέρω ημερομηνίες ακροαματικής διαδικασίας είναι
Δευτέρα, 11.3.2024
Τρίτη, 12 Μαρτίου 2024,
Τετάρτη, 20 Μαρτίου 2024,
Τρίτη, 9 Απριλίου 2024, από τη 1 μ.μ,
Τετάρτη, 17 Απριλίου 2024,
Παρασκευή, 19 Απριλίου 2024,
Τετάρτη, 24 Απριλίου 2024.
Η δίκη θα διεξαχθεί στον 1ο όροφο του OLG στην Sievekingplatz 3, είτε στην αίθουσα 237 είτε στην 288, οι δε ακροάσεις ξεκινούν συνήθως στις 9.30 π.μ.
Ταχυδρομική διεύθυνση και λογαριασμός δωρεάς
Η ιστοσελίδα kenanwatch.org παρέχει πληροφορίες στα ελληνικά, αγγλικά και γερμανικά για τη δίκη και τις διαδηλώσεις στην Κύπρο και τη Γερμανία. Ο Κενάν Αγιάζ δέχεται ευχαρίστως αλληλογραφία. Τα γράμματα μπορούν να γράφονται και σε άλλες γλώσσες εκτός από τα κουρδικά ή τα τουρκικά, καθώς η μετάφραση είναι εγγυημένη. Παρακαλείσθε να σημειώσετε την ορθογραφία του ονόματος της αρχής «Ayas», ώστε οι επιστολές να μπορούν να παραδοθούν.
Kenan Ayas
Κέντρο κράτησης Αμβούργου
Holstenglacis 3
20355 Αμβούργο
Λογαριασμός δωρεάς:
Rote Hilfe e.V. OG Hamburg
Λέξη-κλειδί: Free Kenan
IBAN: DE06200100200084610203